การคิดเชิงระบบ Systems Thinking
หมายถึง
การคิดในลักษณะเชื่อมโยง คิดมองแบบภาพรวมให้เห็นภาพทั้งหมด
รู้จักสังเคราะห์และมองเห็นปฏิสัมพันธ์ต่างๆของระบบ
ทั้งในสัมพันธ์เชิงลึกและสัมพันธ์แนวกว้าง
รวมทั้งความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนอันเป็นการคิดแบบกระบวนการ หรือที่เราเรียกกันว่า “วิธีคิดแบบองค์รวม”
หมายถึง
การคิดที่มีความเข้าใจ เชื่อมโยง มีความเชื่อในทฤษฎีระบบเป็นพื้นฐานในสมอง
คนปกติมีความเข้าใจเกี่ยวกับระบบในสรรพสิ่งที่อยู่ในในโลกที่สอดคล้องกับทฤษฎีระบบอยู่แล้ว
เพียงแต่ความสามารถในการทำได้ดีในระดับความเข็มข้นของระบบแตกต่างกัน
Barry Richmond, 1987 ได้แสดงทัศนะว่า
Systems Thinking is the art and science of making reliable inferences about behavior by developing an increasingly deep understanding of underlying structure.
คือ ระบบคิดเป็นศิลปะและวิทยาศาสตร์ในการทำข้อสรุปที่น่าเชื่อถือเกี่ยวกับพฤติกรรมโดยการพัฒนาความรู้ความเข้าใจมากขึ้นของโครงสร้างพื้นฐานทฤษฎีระบบ
ระบบ คือการรวบรวมส่วนประกอบต่างๆที่มีความสัมพันธ์กันภายในและมีปฏิสัมพันธ์กันโดยส่วนประกอบทั้งหลายนั้นจะร่วมกันทำงานอย่างเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันเพื่อให้การดำเนินงานนั้นบรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้
วิธีระบบหรือวิถีระบบ (systems Approach) หมายถึงกระบวนการที่ทำให้บรรลุผลสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลต่อผลลัพธ์ที่กำหนดซึ่งอยู่บนพื้นฐานหลักการความต้องการเป็นรูปแบบหนึ่งของการแก้ปัญหาเชิงตรรถวิทยา
ทฤษฎีระบบพื้นฐาน (Basic
Systems Theory)
ขององค์การซึ่งมี 5 ส่วน คือ
ปัจจัยป้อน กระบวนการแปรรูป
ผลผลิต ข้อมูลย้อนกลับ และสภาพแวดล้อม
1. ปัจจัยป้อน (Inputs) คือทรัพยากรที่เป็นบุคคล วัสดุอุปกรณ์ เงิน หรือข้อมูลที่ใช้ในการผลิตหรือการบริการ
2. กระบวนการแปรรูป (Transformation Process) จาการใช้เทคโนโลยีและหน้าที่ในทางการบริหารตัวป้อนนำไปสู่กระบวนการแปรรูป
ในโรงเรียนปฏิสัมพันธ์ระหว่างนักเรียนกับครูเป็นส่วนหนึ่งของการแปรรูปหรือกระบวนการเรียนรู้
ซึ่งทำให้นักเรียนกลายเป็นพลเมืองที่มีการศึกษา
ซึ่งสามารถทำประโยชน์ให้แก่สังคมต่อไป
3. ผลผลิต (Output) ได้แก่ ผลิตภัณฑ์และการบริการขององค์การ
องค์การทางการศึกษาผลิตและแจกจ่ายความรู้
4. ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback) คือ
สารสนเทศเกี่ยวกับผลผลิตหรือกระบวนการขององค์การ
ซึ่งมีอิทธิพลต่อการคัดเลือกตัวป้อนระหว่างวงจรต่อไป
ข้อสารสนเทศเช่นนี้อาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทั้งในกระบวนการแปรรูปและผลผลิตในอนาคต
5. สภาพแวดล้อม (Environment) สภาพแวดล้อมที่อยู่ล้อมรอบองค์การ ได้แก่
แรงผลักดัน (Forces) ทั้งด้านสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ที่มาปะทะกับองค์การ
ดังนั้นการสร้างกรอบแนวคิดให้องค์การเป็นระบบเปิด
(Open
System)
จึงเป็นแนวคิดรวบยอดที่สำคัญที่สุดประการหนึ่งของทฤษฏีระบบองค์การที่เป็นโรงเรียนหรือสถานศึกษาทั้งหมดเป็นระบบเปิด
ขั้นตอนของวิธีการเชิงระบบ
1. ทำความเข้าใจปัญหาระบุปัญหา/โอกาสของระบบ
2. รวบรวมข้อมูลเพื่ออธิบายปัญหาและโอกาส
3. ระบุทางแก้/ทางเลือกในการแก้ปัญหา
4. ประเมินในแต่ละทางเลือก
5. เลือกทางแก้ที่ดีที่สุด
6 .ปฏิบัติการตามทางแก้ที่เลือกไว้
7. ประเมินความสำเร็จของการปฏิบัติตามทางเลือก
แหล่งข้อมูล
http://www.thwink.org/sustain/glossary/SystemsThinking.htm
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น