การจัดการชั้นเรียน (Classroom
management) หมายถึง
การจัดระบบการใช้งานในชั้นเรียนทั้งหมด ที่เกี่ยวข้องกับการกำ หนดกฎ กติกาของห้อง
การปฐมนิเทศเพื่อทำความเข้าใจแก่เด็ก การกำหนดขนาดของครุภัณฑ์ สื่อเครื่องเล่น
และสิ่งอำนวยความสะดวกตามขนาด ปริมาณและคุณลักษณะที่สอดคล้องกับการใช้งาน
และที่สำคัญที่สุดคือ การบริหารพื้นที่ของครู เพื่อ
ให้การใช้งานของเด็กกลุ่มใหญ่หรือกลุ่มเล็กเป็นไปอย่างมีคุณภาพ
ครูปฐมวัยที่อ่อนหวาน
กับบรรยากาศของชั้นเรียนปฐมวัยที่อบอุ่น ปลอดภัยเหมือนบ้าน
ถือเป็นความประทับใจครั้งแรกที่มีต่อสถานศึกษาของเด็ก
และจะช่วยให้เด็กเริ่มต้นชีวิตการศึกษาด้วยความมั่นใจ ผ่อนคลาย ลดความกังวล
เกรงกลัวต่อการเปลี่ยนแปลงของชีวิตในวัยต้น
จากบ้านสู่โรงเรียนอย่างราบรื่นและเป็นสุข ครูปฐมวัยจึงต้องเข้าใจในความสำ
คัญของบุคลิกภาพที่อ่อนโยน คำพูดที่ไพเราะอ่อนหวาน และการจัดการสภาพแวดล้อมในชั้นเรียน
เพื่อรองรับเด็กในฐานะโลกใบใหม่ที่พร้อมต้อนรับและเชื้อเชิญอยู่ทุกเวลา
ธรรมชาติของเด็ก อยู่ในวัยที่ไม่อยู่นิ่ง
โดยเฉพาะเมื่อคุ้นชินกับคนและสภาพแวดล้อม
เด็กอาจเล่นคลานและทำเสียงเห่าหอนไปรอบๆห้องเรียน
หรือมุดลอดตามใต้โต๊ะอย่างสนุกสนาน อาจชักชวนกันออกไปนอกห้องทีละหลายๆคน
โดยมีการขออนุญาต หรือไม่ขออนุญาตก็ได้ เพื่อวิ่งเล่น หรือไปห้องน้ำ
อาจมีบางส่วนที่แสดงพฤติกรรมแปลกๆ
ขณะมีคนแปลกหน้าหรือผู้บริหารสถานศึกษาเดินผ่านมาเจอ สภาพเหล่านี้จะไม่เกิดขึ้น
หากมีการจัดการชั้นเรียนที่ดี ถูกหลักการ
ปัญหาการจัดการชั้นเรียนปฐมวัยมีลักษณะอย่างไร?
ชั้นเรียนที่ขาดการบริหารจัดการที่ดี
มีลักษณะดังต่อไปนี้
- ครูไม่อธิบายให้เด็กๆเข้าใจอย่างชัดเจน
เกี่ยวกับระบบการใช้พื้นที่และอุปกรณ์ในชั้นเรียน
- การสอนของครูมีความซับซ้อนเกินไป
ทำให้เด็กเบื่อและหมดความสนใจ
- การจัดการในชั้นเรียนไม่ได้อยู่ในระดับที่มีความเหมาะสมกับการใช้งานของเด็ก
- ไม่มีการปฐมนิเทศก่อนการมอบหมายให้เด็กทำงาน
ทำให้เด็กขาดการเตรียมตัวที่ดี
- การจัดกิจกรรม
หรือการมอบหมายงานให้เด็กไม่สอดคล้องเหมาะสมกับระดับความสามารถของเด็ก
- มีการเรียนรู้
โดยเน้นการฟังน้อยเกินไป ทำให้เด็กไม่ได้ฝึกการจดจำ และการทำความเข้าใจ
การจัดการในชั้นเรียนปฐมวัยเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ
ที่จะช่วยให้การดำเนินกิจกรรมในแต่ละวันเป็นไปได้อย่างราบรื่น
ห้องเรียนของเด็กปฐมวัยควรเป็นห้องเรียนที่มีบรรยากาศเป็นมิตรกับเด็ก ปราศจากการจัดวางสิ่งกีดขวางการมองเห็นในระดับสายตาของเด็ก
ห้องเรียนของเด็กชั้นปฐมวัยที่ดี ควรเป็นห้องที่สว่างและสดใส
เป็นห้องที่พร้อมจะให้เด็กๆได้ใช้พื้นที่ในการเคลื่อนไหว หรือเล่นได้ตามมุมต่างๆ
การจัดการในชั้นเรียนที่เหมาะสม จะช่วยเสริมสร้างบรรยากาศการเรียนการสอนที่เกิดประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ครุภัณฑ์จำเป็นพื้นฐานในการจัดการชั้นเรียนมีอะไร?
ครุภัณฑ์พื้นฐานที่จำเป็นต้องใช้ในการจัดชั้นเรียน
มีดังต่อไปนี้
- ชั้นวางสื่อเครื่องเล่น (สูงไม่เกิน
36 นิ้ว) จำนวน 4-8 ตัว
- พรมขนาดใหญ่ปูรองบริเวณที่ต้องการป้องกันการเกิดเสียงดัง
เช่น ศูนย์บล็อก 1 ผืน
- สื่อเครื่องเล่นที่เหมาะสมกับอายุของเด็ก
เช่น ตัวต่อเลโก้ บล็อกไม้ เป็นต้น
- ของเล่นตามศูนย์ เช่น ศูนย์บ้าน
มุมห้องครัว มุมห้องนอน มุมห้องนั่งเล่น
(ไม่รวมกับโต๊ะและเก้าอี้ในชั้นเรียน) รถยนต์ของเล่น และรถบรรทุกของเล่น
ชุดสัตว์พลาสติก ตุ๊กตา และหุ่นมือ เป็นต้น
- ตู้เก็บของที่ใช้ 1-2 ตัว
- โต๊ะหน้าเรียบกว้าง 60 x 1.20 ม. สูง 60
– 65 ซม. อย่างน้อย 4 ตัว
- เก้าอี้อนุบาลคละขนาด
ตามขนาดตัวเด็ก เท่าจำนวนเด็ก
ครูจัดห้องศูนย์การเรียนอย่างไร?
ศูนย์การเรียนถือเป็นหัวใจสำคัญที่สุดของการจัดการในชั้นเรียน
ศูนย์การเรียนเป็นเสมือนห้องเล็กๆ
ภายในชั้นเรียนมีพื้นที่เฉพาะสำหรับจัดสื่อเครื่องเล่น แยกออกตามหมวดหมู่
เป็นแต่ละศูนย์ย่อย ในแต่ละศูนย์ย่อยยังแบ่งเป็นมุมต่างๆ ประกอบศูนย์อีกด้วย
สำหรับให้เด็กได้ทำกิจกรรม ช่วยให้เด็กมีสมาธิกับการทำกิจกรรม
และเป็นการเปิดโอกาสให้เด็กได้มีส่วนร่วมในการจัดการ และการทำความสะอาด
หรือจัดเก็บหลังเล่นเสร็จแล้ว เมื่อเด็กอยู่ในศูนย์การเรียนรู้
เด็กจะเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติ สัมผัส ทดลอง สำรวจ จินตนาการ
และได้มีส่วนร่วมในการเล่นกับกลุ่มเพื่อนศูนย์การเรียนในชั้นเรียนปฐมวัย
และการจัดการชั้นเรียนเป็นสิ่งที่ต้องดำเนินการคู่กันไปดังนี้
·
ศูนย์บล็อก
มีไม้บล็อกหลายๆขนาด มีรางรถไฟ และรถไฟ รถยนต์ และรถบรรทุกของเล่น เล่นประกอบกัน
หากมีขนาดห้องกว้างเพียงพอ หากมีโต๊ะงานไม้ภายในศูนย์บล็อกด้วย ก็จะเป็นสิ่งที่ดีมาก
·
ศูนย์วิทยาศาสตร์
สื่ออุปกรณ์ภายในศูนย์วิทยาศาสตร์ เน้นอุปกรณ์การสำรวจที่ควรมีการเปลี่ยนแปลงตามบท
เรียนในแต่ละหน่วย เช่น หากเรียนเรื่องฤดูใบไม้ร่วง
ก็ควรมีตะกร้าบรรจุใบไม้ต่างชนิด ผลของต้นสน และผลของต้นโอ๊ก
ไว้ในตะกร้าตามหมวดหมู่ เป็นต้น ศูนย์วิทยาศาสตร์ต้องมีอุปกรณ์ทดลองถึงวัสดุของจริงเสมอ
เด็กต้องได้ทดลองกับทรายและน้ำ ผลิตภัณฑ์จากพืช สังเกตสัตว์ เช่น ปลา ดักแด้
ทดลองเรื่องการไหลของน้ำ และแม่ เหล็ก เป็นต้น
·
ศูนย์ภาษา
มีความหมายมากต่อการสอน ฟัง พูด อ่าน และขีดเขียน ภายในศูนย์นี้ควรจัดวางหนังสือในมุมอ่าน
ประกอบด้วยหนังสือหลากหลายชนิด เพื่อให้เด็กๆได้สนุกเพลิดเพลินกับการอ่าน
ควรซื้อหนังสือที่มีซีดีแถมมาด้วย และควรมีหูฟังให้เด็กได้ใช้ฟังด้วย
ควรจัดอยู่ในบริเวณสงบเงียบ สร้างบรรยากาศสบายๆ ให้เด็กมีสมาธิในการอ่านหนังสือ
ครูอาจจะวางหมอนใบโตๆ หรือตุ๊กตาสัตว์อ่อนนุ่ม ในมุมอ่านด้วยก็ได้
·
ศูนย์ศิลปะ
ควรมีกระดาษไว้ให้เด็กได้วาดรูปเล่น นอกจากนั้นก็ควรมีสีเทียน ปากกามาร์คเกอร์
กระดาษสี และกาว ให้เด็กได้ตัดปะ ครูควรสอดแทรกกิจกรรมอื่นๆ
นอกจากการวาดรูประบายสีให้เด็กด้วย
·
การจัดบริเวณรวมกลุ่มใหญ่ในห้องเรียน
เป็นสถานที่ที่นักเรียนทั้งหมดมาทำกิจกรรมร่วมกัน ควรตกแต่งสถานที่ด้วยปฏิทิน
แผ่นภาพวันทั้งเจ็ด บันไดเลข และภาพหน่วยการเรียน พื้นที่ควรเป็นที่แบบโล่งกว้าง
ปราศจากสิ่งกีดขวาง ซึ่งสามารถให้เด็กนั่งบนพื้นหรือพรมได้อย่างเพียงพอ
โดยที่ไม่แออัดเกินไป เพื่อเด็กจะได้นั่งฟังเรื่องที่ครูเล่า
หรือได้ใช้พื้นที่ในการเคลื่อนไหวร่างกายประกอบเพลงได้อย่างสะดวก
·
การจัดการพื้นที่นั่ง
เด็กปฐมวัยควรได้นั่งบนพื้นหรือเก้าอี้
ในบริเวณที่พวกเขาสามารถมองเห็นคุณครูหรือกระ ดานโดยสะดวก ชัดเจน
เด็กควรได้นั่งทำงานกลุ่มบนโต๊ะ จะช่วยให้ครูผู้สอนสามารถจัดกิจกรรมในกลุ่มย่อยได้สะดวกมากขึ้น
·
การตกแต่งชั้นเรียน
ห้องเรียนของเด็กปฐมวัย ควรตกแต่งด้วยภาพโมบาย สื่อตามหน่วยการเรียน
และภาพที่มีความหมายผลัดเปลี่ยนไปในแต่ละช่วงเวลา ต้องตกแต่งด้วยสีสันสดใส
ควรทำให้ห้องเรียนมีบรรยากาศสว่าง มีชีวิตชีวา และเป็นมิตร เด็กมักชอบที่จะเห็นชื่อตนเอง
ดังนั้นจึงควรติดป้ายชื่อเด็กพร้อมสัญลักษณ์
ไว้ในระดับที่เด็กจะเห็นได้ถนัดด้วยเสมอ
- เกร็ดความรู้เพื่อครู
การจัดชั้นเรียนปฐมวัยนั้น มีหลักที่ต้องคำนึงถึง
ทั้งในเรื่องของสภาพการใช้งาน ครุภัณฑ์ประกอบการจัดห้อง และศูนย์การเรียนที่ต้องจัดมุมประกอบแต่ละศูนย์อย่างมีความหมายต่อเด็ก
ในแต่ละศูนย์หรือมุมยังต้องจัดวางสื่ออุปกรณ์ ตามประเภทของการใช้งาน
ตามจำนวนและขนาดที่เหมาะสมเพียงพอ
รวมถึงการบริหารจัดการพื้นที่สำหรับกิจกรรมกลุ่มใหญ่ ที่ต้องโล่งกว้าง
และโต๊ะกิจกรรมกลุ่มย่อย ที่ต้องทำงานร่วมกันในกลุ่มเล็กๆ
โดยสะดวกและเกิดประสิทธิภาพอีกด้วย
แหล่งที่มา
http://taamkru.com/th/
http://www.brighthubeducation.com/classroom-management/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น